Havari Figürleri
Günümüze gelen çok az kalıntıdan anlaşıldığı üzere, tasvirlerde perspektif yoktur. Sahneler minyatür üslubunda olduğu gibi, yan yana veya üst üste dizilerek geliştirilmiştir. İsa peygamberin, Meryem Ana ve havariler gibi ana karakter diğer figürlere göre daha büyük tutulmuştur. Figürler siyah, kahverengi kontürlerle çevrelenmiş ve mavinin tonları başta olmak üzere pastel renkler kullanılmıştır.
Müjde ve ziyaret saatleri
Sahnede, yüksek arkalıklı ve geometrik motiflerle süslü bir taht üzerinde Meryem Ana oturmaktadır. Başı haleli olan figür cepheden verilmiştir. Kahverengi kithon19 üzerine siyah maphorion giyinmiştir. Meryem Ana, yuvarlak yüzlü, iri gözlü ve siyah saçlıdır. Ellerini iki yana açmış durumdadır.
Meryem Ana'nın sol tarafında çocuğu olacağını haber veren melek yer alır (Res.154). Başı haleli melek, ayakta tasvir edilmiştir. Siyah kanatlı meleğin, uzun, kahverengi saçları omuzlarına dökülmüştür. Melek, sağ eli ile Meryem’i işaret etmektedir.
Sahne büyük ölçüde tahrip olduğundan bazı detaylar seçilememektedir.
İsa peygamberin annesi Meryem Ana'ya Allah (cc) tarafından, kurtarıcının gelişini müjdelemek için baş melek Cebrail gönderilir. Bu olay Hıristiyan sanatında Müjde sahnesi ile anlatılır. Sahne, İncil kaynaklıdır. Olay Luka İncilinde şöyle anlatılır:
“Altıncı ayında, Allah ( cc ) tarafından Cebrail melek Galile’de Nasıra denilen şehre, Davud evinden Yusuf adındaki adama nişanlı olan bir kıza gönderildi; kızın adı Meryem idi. Melek onun yanına girip dedi: Selam, ey nimete eren kız, Rab seninledir. Ve Meryem bu sözlerden çok şaşırarak: Bu nasıl selamdır? diye düşünüyordu. Melek ona dedi: Korkma, Meryem; çünkü Allah önünde inayet buldun. Ve işte, gebe kalıp bir oğlan doğuracaksın, ve adını İsa koyacaksın. O büyük olacak, ona Yüce Allah’ın oğlu denecek; Rab Allah ona Davudun tahtını verecek... Meryem de meleğe dedi: Bu nasıl olacak? Çünkü ben er bilmem. Melek cevap verip ona dedi: Ruhul kudüs senin üzerine gelecek, Yüce olanın kudreti üstüne gölge salacak bunun içinde doğacak olan mukaddese Allah’ın oğlu denecektir...” (Luka 1:26- 35)
Sahnede, Cebrail’in Meryem Ana'nın çocuğu olacağını haber vermesi, İncil’deki anlatıma uygun olarak tasvir edilmiştir. Meryem Ana'nın ellerinin iki yana açık olarak canlandırılması, meleğin söyledikleri karşısında duyduğu şaşkınlığı ifade etmektedir.
Meryem Ana'nın taht üzerinde tasvir edilişi, kilisenin güney dış duvarında 'Tanrı Anası Meryem ' sahnesinde de görülmektedir. Her iki sahnede de Meryem Ana, yuvarlak yüzlü, iri gözlü olarak, geometrik motiflerle süslü bir taht üzerinde, cepheden tasvir edilmiştir.
Lazarus'un dirilişi ve Kudüs'e giriş sahnesi
İsa peygamber ve havariler Lazarus’un mezarı başında tasvir edilmişlerdir. Lazarus dikdörtgen tabutun içinde kefenle sarılmış olarak görülür. Mezarın arkasında Meryem ve Martha yer alır (Res. 158).
İKONOGRAFİ
Sahnede, Meryem Ana ve Martha’nın kardeşi Bethanyalı Lazarus’un, İsa peygamber tarafından diriltilişi konu edilmiştir.
Lazarus’un hasta olduğunu duyan İsa peygamber onu görmeye gider. Ancak İsa Peygamber oraya varmadan Lazarus ölmüştür. Olay, Yuhanna İncilinde şu şekilde anlatılır:
“...Meryem, İsa’nın olduğu yere gelince, onu gördü ve ayaklarına kapanıp ona dedi: Ey Rab, burada olsaydın kardeşim ölmezdi. İsa onu ağlamakta ve onunla gelen Yahudileri de ağlamakta görünce, ruhu inledi, ve yüreği çok sıkıldı ve dedi: Onu nereye koydunuz?...”(Yuhanna 11: 33- 34). İsa peygamber hemen mezara gitti. Ve mezarın önündeki taşı kaldırmalarını istedi. Taşı kaldırdılar. İsa peygamberin, gözlerini göğe kaldırdı. Tanrıya dua etti;
“...ve Lazar dışarı gel! Diye bağırdı. Ölüde ,elleri ve ayakları sargılarla bağlanmış ve yüzü mendille sarılmış olarak çıktı. İsa onlara : Onu çözün, ve bırakın gitsin, dedi”(Yuhanna 11:42-44).
Sahnede, İsa peygamberin Lazarus’un mezarı başındadır. Lazarus ise kefenle sarılı olarak görülür. Ancak; dirilişi ifade, edilircesine gözleri açıktır.
Göğe yükseliş sahnesi
Sahne, İsa peygamberin havarileriyle beraber göründüğü alt kısım ve onların arasından ayrılıp göğe yükseldiği üst kısım olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Sahnenin alt kısmında, ortada İsa peygamber, yanlarda ise yan yana dizilmiş havariler bulunmaktadır. Bu kısım, aşırı tahrip olmuştur. Figürlerin vücutlarının sadece üst kısmı korunabilmiştir (Res. 159).
Mavi zeminli üst kısımda, madalyon üzerinde oturan İsa peygamber, dört uçan melek tarafından göğe yükseltilmektedir. İsa peygamber sağ elinde İncil tutmakta, sol eliyle ise takdis işareti yapmaktadır. Alt kısımdaki havariler, madalyon içinde göğe yükselen İsa peygambere şaşkınlıkla bakmaktadırlar.
İKONOGRAFİ
Sahnede işlenen konu İncil’de şu şekilde anlatılır: İsa peygamber öğrencilerine göründükten sonra, onları Bethenya’ya götürür ve takdis eder. Takdis ederken de onlardan ayrılır ve göğe yükselir (Luka 24: 50-51).
“....Onlar bakarken yukarı alındı ve bir bulut onların gözlerinden onu aldı. Ve giderken, gözlerini göğe dikmiş oldukları esnada, işte, beyaz esvaplı iki kişi onların yanında durup dediler: Ey Galileliler, niçin göğe bakıp duruyorsunuz?
Sizden göğe alınan Bu İsa, nasıl göğe gittiğini gördünüzse, öylece gelecektir” (Resullerin İşleri 1:9-11).
Sahnede, İncil’deki ifadelerde olduğu gibi, İsa peygamber önce havarileriyle beraber tasvir edilmiştir. Daha sonra ise onların arasından meleklerin taşıdığı bir madalyon içerisinde göğe yükselmektedir. Havariler ise bu olayı şaşkınlıkla izlemektedirler.
Görünüşün değişmesi (başkalaşım)
Sahnenin ön kısmında, kayalıklı tepenin önünde üç havari bulunmaktadır. Sahnenin arkasında ise sol elinde İncil tutan İsa Peygamber ve sağ elinde “On Emir” tabletlerini tutan Musa peygamber ve solunda İlyas peygamber tasvir edilmiştir (Res. 161). İsa peygamber yuvarlak bir mandorada durmaktadır.
İKONOGRAFİ
İncil kaynaklı olan sahne, Matta (17: 1-8) ve Markos
İncillerinde geçer. Olay, Markos İncilinde şu şekilde anlatılmaktadır:
“İsa altı gün sonra, Petrus, Yakub ve Yuhanna’yı yanına aldı ve onları ayrıca yalnız başına yüksek bir dağa çıkardı ve önlerinde heyeti değişti...İlyas ve Musa kendilerine göründüler ve onlar İsa ile konuşuyorlardı...”
Sahnenin ön kısmında tasvir edilen üç havarinin yüzünde, şaşkınlık ve korku ifadeleri sezilmektedir. Bu ifadenin nedeni ise İncil’de geçen şu metinle ilgilidir:
“...Ve Petrus İsa’ya cevap verip dedi: Rabbi, bizim için burada olmak iyidir; biri sana, biri Musa’ya ve biri İlya’ya üç çardak kuralım. Çünkü ne cevap vereceğini bilmiyordu; çünkü çok korkmuşlardı.” (Markos 9: 5-6 ).
Çarmıha gerilme ve mezardaki kutsal kadınlar sahnesi
Sahnede, uzun, kolsuz siyah elbiseli İsa peygamberin vücudu hala diktir, fakat kafası hafifçe öne eğilmiştir ve gözleri kapalıdır. Başının üzerinde cenneti sembolize eden yarım halka ve iki yanda güneşi ve ayı ifade eden birer rozet bulunur. İsa peygamberin yanında iki hırsız ile mızraklı askerler bulunur. Meryem, havari Yahya ve kutsal kadınlardan biri çarmıhın kaldırıldığı kayalıklı dağın yanında tasvir edilmişlerdir. Haçın yanında sünger taşıyıcısı ve sirke kabı bulunur. Sahne, büyük ölçüde tahrip olmuştur.
İKONOGRAFİ
İsa peygamberin çarmıha gerilme sahnesi, İncillerde anlatım olarak farklılık gösterir. Yahya İnciline göre İsa peygamber, çarmıhını kendisi taşıyarak, Gollgota denilen ve Kafatası anlamına gelen yere götürülmüş ve orada başka iki kişiyle beraber çarmıha gerilmiştir.
“Platus bir yafta yazıp onu haç üzerine koydu: Nasıralı İsa, Yahudilerin Kralı, yazılı idi. ...Askerler İsa’yı haça gerdikleri vakit, onun esvabını alıp her asker için bir pay olarak dört pay ettiler... İsa’nın haçı yanında, anası ve anasının kız kardeşi, Klopas’ın eşi Meryem ve Mecdelli Meryem duruyorlardı. Ve İsa annesini ve yanında sevdiği şakirdi durmakta görünce anasına dedi: Kadın işte oğlun! Ondan sonra şakirde dedi: İşte anan! ... Bundan sonra İsa artık her şeyin şimdi tamam olduğunu bilerek yazının yerine gelmesi için: Susadım dedi. Oraya sirke dolu bir kap konmuştu; sirke ile sünger doldurup ve onu değneğe takıp ağzına verdiler. İsa peygamber sirkeyi alınca: Tamam oldu, dedi ; ve başını eğip ruhunu verdi.” (Yuhanna 19:19- 30)
Matta, Hz.İsa ile birlikte çarmıha gerilen iki kişinin hırsız olduğunu yazmaktadır (Matta 27: 38-44). Matta ve Markos’a göre Hz. İsa, can çekişirken, “Tanrım ,Tanrım, niye
terkettin beni?” demiştir.
Cehennemden çıkış (Anastasis) sahnesi
İki melek tarafından eşlik edilen ve haç tutan İsa peygamber, Adem’in elini tutmak için hafifçe eğilir. Adem’in arkasında Havva durmaktadır. Sahne büyük ölçüde tahrip olmuştur. Adem ve Havva’nın üst kısmında iki sıra kafa zorlukla görülür.
İKONOGRAFİ
Yunanca bir kelime olan anastasis, diriliş anlamına gelir. Doğu Hıristiyanlık sanatında İsa peygamberin, atalarını diriltmesi anlamında kullanılır.
Hıristiyan literatüründe anastasis, ya da İsa peygamberin kendinden önceki peygamberleri ve doğru insanları kurtarmak üzere ölüler diyarına inmesi olayı, doğrudan İncil’lerde yer almamaktadır. Nikodemus İncilinde anlatılan öykünün, İncil’in apostolik metinlerinde, ipuçları şeklinde yer aldığı görülür (Akyürek 1996: 100). Örneğin Aziz Pavlus’un Efesliler’e yazdığı mektupta (4: 9) “ ve eğer yerin aşağı kısımlarına indi demek değilse,bu çıktı, ne demektir?” ifadesi geçmektedir.
Anastasis sahnesinde merkezdeki İsa figürüne iki melek eşlik etmektedir. İsa peygamberin elinde tuttuğu haç onun otoritesi ve egemenliğinin sembolü olduğu gibi, onun ölüm üzerindeki zaferinin sembolü ya da Hades’e saldırısında kullandığı bir silah olarak da yer almaktadır.
Adem ve Havva erken dönemden itibaren sahneye dahil edilen figürlerdir.
İsa Peygamberin Maria Magdalena'ya görünmesi
Sahnenin yan kısmında isimlerin yazılı olduğu uzunca bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabe kilise içindeki, isimlerden ve metinden oluşan tek kitabedir. Kitabenin birinci satırında “imanla” ve “hatırlamak” kelimeleri seçilmektedir. İkinci satırda ise kelimenin ilk üç harfi olarak “Gag” okunmaktadır..
Sahnede sağda duran İsa peygamber, önünde diz çökmüş Maria Magdalena’ya kollarını uzatmıştır. Magdalena’nın arkasında sakallı bir adam görülür. Bu manzaraya, uzun bir kitabe eşlik eder.
İKONOGRAFİ
Öldükten sonra İsa peygamberin göründüğü ilk kişi, Mecdelli Meryem’dir. Olay, Yuhanna (20: 13-18)’de bu şekilde anlatılmaktadır.
“... Bunu dedikten sonra, arkasını dönüp İsa’yı durmakta gördü; ve İsa olduğunu bilmiyordu... İsa ona Meryem! dedi. O da dönüp ona İbranice Rabbuni dedi, ki Muallim demektir. İsa ona dedi: Bana dokunma; çünkü ben daha Babanın yanına çıkmadım. Fakat kardeşlerime git, ve onlara söyle: Benim Babamın ve sizin Babanızın, benim ve sizin Allah’ınızın yanına çıkıyorum...” (Yuhanna 20:14-18)
Newsletter
Contact
Contact us
0123.456.789- visit@notch.com
Tasting Room
550 Greene AveBrooklyn, NY 11216Hours
Tasting Room
11 AM – 5:30 PM daily
Café Service
11 AM – 5:00 PM daily
